Biçim çim alanlarının en önde gelen bakım işlemlerinden birisidir. İyi bir biçim örtüsü, güzel bir yeşil alan için biçimin düzgün yapılması gerekir. Biçim esas olarak uzayan yaprak veya sürgün uçlarının kesilmesi işlemidir.
Düzenli biçimin çim alanlarda bir dizi olumlu etkileri bulunur. Örneğin; düzenli biçilen çim alanlarda köksap ve sülük gelişim hızlanır.
İyi bir çim örtüsü elde etmek için çim alanlarda uygulanacak biçim işleminde, “biçim zamanı”, “biçim yüksekliği”, “biçim sıklığı” gibi bir dizi kriterin göz önüne alınması gerekir.
Çim bitkilerinde biçime başlama zamanı kullanım amacına ve türlere, çim alanın kullanım amacına ve türlere göre değişir. Ancak çoğu kez bitki boyu 8-10 cm ‘ye ulaştığında biçime başlanır. Biçimin geciktirilmesi halinde bitkiler sapa kalkacağından, çim kalitesi bozulur. Bazen bitki diplerinde sararmalar görülür. Biçimlerin derinden yapılması, bitkilerin basılmaya, kurağa ve soğuğa karşı dayanımını azaltır.
————————————————————————————————————————————————–
•Daha az su, daha az bakım ister.
•Zaman kazandırır.
•İdeal ortamda hazırlanan hazır çim, tüm hastalık ve yabancı otlardan arındırılmıştır.
•Uygun bakım yapıldığı takdirde uzun yıllar kullanım olanağı sağlar.
•En hızlı, en sağlıklı, kullanım süresi düşünüldüğünde en ekonomik yeşil alan olanağı sağlar.
•Yazın sıcak günlerinde hazır çimin sık formu, serinlik sunar.
•Hazır çimin sık yapısı, hava kirleticiler için iyi bir filtredir.
•Karbondioksiti kullanarak havadaki oksijeni artırır.
•Gürültüyü, sesi ve ısıyı emer.
•Alerjik reaksiyonları üretebilecek faktörleri ortadan kaldırır.
•Yaşam alanlarına estetik, kalite ve yatırım değer katar.
•Yılın her ayında döşenme imkanına sahiptir.
————————————————————————————————————————————————-
Çim alanların sulanmasında genel kural; toprağın 20-30 cm derinliğine kadar olan kısmı rutubetli hale gelinceye kadar sulanmasıdır. Hafif topraklarda bu işlem yaklaşık 1 saatte gerçekleştiği halde, ağır topraklarda 3 saatte gerçekleşir. Yani süre toprak türüne bağlıdır.
Sistemli sulama ihmal edildiğinde çimlerin kök gelişimleri yüzeysel olur. Yağmurlama sistemi suyu sindire sindire vermesi bakımından faydalıdır. Fazla su vermekte besin maddelerinin yıkanması bakımından zararlıdır.
Genel olarak m2 için her defasında 10 lt. Su verilmesi normaldir. Bu miktar fazla geçirgen topraklarda biraz arttırılır. Ayrıca iklim ve sıcaklık durumu da dikkate alınmalıdır.
Sulama akşam üzeri veya sabah erken saatlerde yapılmalıdır.
Kullanılan suyun sertliği ve klor içeriği dikkate alınmalıdır. Sert,fazla kireçli sular toprak reaksiyonunu alkalene dönüştürür. Asitli topraklarda daha iyi gelişme gösteren Agrostis ve Festuca türlerinde sakıncalar yaratır, çimi bozabilir.
Çim alanlarında su ihtiyacı yaprakların sararması,sonra kahverengiye dönüşmesiyle anlaşılır.
———————————————————————————————————————————————-
Normal büyüme ve gelişme dönemindeki çim bitkileri yaklaşık olarak %75 – %85 oranında su ihtiyacı eder. Geriye kalan %15 – %25 ‘lik bölüm ise kuru madde olarak isimlendirilen organik bileşiklerden meydana gelmiştir.
Bitkilerin tüm hayat devresi boyunca kullandığı onaltı farklı organik besin maddesi vardır. Çim bitkileri N,RK,Ca,Mg,S gibi makro bitki besin maddeleriile Fe,Mn,Zn,Mo,Cu,B, ve Cl gibi mikro besin elementlerini topraktan alır.
Çim alanlara verilecek gübrelerin miktarı; uygulama zamanı ve gübre çeşidi birçok faktör tarafından belirlenir. Bunlar sırası ile topraktaki bitki besin maddeleri, çim bitkilerinin özel gübreleme istekleri, gübre fiyatları, çevre koşulları, istenilen çim kalitesi, istenilen sürgün sıklığı, çim alanlarının kullanım şartları, toprağın fiziki durumu, uygulanan kültürel sistemler, olarak sıralanır.
Makro elementler
Azot
Azot bitki dokusu içerisinde çok kolay hareket eden bir bitki besin maddesidir. Çim bitkilerinin sürgün, kök büyümesi, sürgün sıklığı, renk, hastalıklara dayanıklılık, bitkinin yenilenme kabiliyeti gibi çok değişik özelliklere olumlu etki yapar. Aşırı azotu gübreleme kök gelişimini zayıflatır, hızlı büyüme oluşturur.
Azotlu gübreler; kışları çok sert geçen bölgelerde, sonbaharda aşırı gübre uygulamasından kaçırılır. Buna karşılık kışları ılık geçen, düzenli yağış alan bölgelerde verilecek azotu gübre miktarı yüksek tutulur. Genel olarak park ve bahçelerde erken ilkbaharda 10. 5.5 oranlarında kompoze N.RK.’lı gübre uygulaması normal kabul edilir. Daha sonraki aylarda büyüme mevsimi boyunca türlere göre 1-7,5 gr/m2 arasında değişen miktarda azotlu gübre atılır.
Fosfor
Bitki dokularındaki enerji dönüşümünde genetik materyalin üretiminde, karbonhidrat üretimi ve taşınmasında kullanılır. Hücre bölünmesinde önemli rol oynar. Çim bitkilerinde fide gelişimini, köklenmeyi, olgunlaşmayı ve üremeyi olumlu yönde etkiler.
Potasyum
Çim bitkilerinde karbonhidrat , aminoasit ve protein sentezleri, enzim reaksiyonlarında stomaların hareketinde önemli rol oynar. Çim bitkilerinde hızlı kök gelişimini, kurağa, sıcağa, soğuğa, hastalık ve zararlılara, basılma ve çiğnenmeye karşı dayanımı artıran bir bitki besin maddesidir.
Kalsiyum
Bitki hücre duvarlarında ve bitki iskeletinin oluşumunda rol oynar, kalsiyum eksikliği çim bitkilerinde yaprak kenarları boyunca kırmızı-kahverengi renk değişimleri görülür.
————————————————————————————————————————————————
Yabancı ot çim alanı içerisinde istenmeyen bitkilerin tümünü içeren bir terimdir. Çim karışımlarında yer alan türlerin dışındaki tüm türler yabancı ot olarak isimlendirilir.
İyi hazırlanmış ekim öncesinde toprakta yabancı otları kimyasal veya mekanik mücadele ile ortadan kaldırılmış çim alanlarda yabancı ot büyük bir sorun değildir.
Özellikle değişik kimyasal ilaçların geliştirilmesi ile yabancı ot kontrolü oldukça kolaylaştırılmıştır.
Koruma Önlemleriyle Mücadele: Çim alanlarda ekim öncesinde toprağın iyi bir şekilde hazırlanması gerekmektedir. Toprağın fumige edilmesi, çok yıllık türlerin sülük ve kök saplarının temizlenmesi , sertifikalı tohumların kullanılması , çevrede işlenmemiş alanların bırakılmaması yabancı otu büyük ölçüde sorun olmaktan çıkarır.
El İle Fiziki Mücadele Yöntemi: Yabancı otlar el veya değişik aletler ile sökülerek mücadele yapılır.
Biçme İle Mücadele Yöntemi: Özellikle uzun boylu kök yıllık türler çiçek döneminde biçilmesi halinde çoğu ölür.
Kimyasal İlaçlarla Mücadele Yöntemi: Yabancı ot mücadelesinde son yıllarda geniş ölçüde kullanılan bir yöntemdir. Çim alanlarda kullanılan herbisitler etki şekillerine göre kontakt herbisitler, sistemik herbisitler olmak üzere 2′ye ayrılır. Kontakt etkililer herbisitin uygulandığı bitki organlarını öldürür. Bu herbisitler sadece tek yıllık, geniş yapraklı otlara karşı etkilidir. Sistemik herbisitler bitki dokularına girerek yayılır ve bitki metobolizmasını bozar. Fotosentez , nülleit asit veya protin sentezlerini gelişimini engelleyerek bitkiyi öldürür .Bitkiler uygulamadan 1-4 gün sonra ölmeye başlarlar.
———————————————————————————————————————————————–
Çim alanlarda çok değişik hastalık ve zararlı görülebilir. Özellikle yağışlı nispi nemi yüksek, toprak ve drenaj sorunları bulunan alanlarda yaprak ve sap hastalıkları çok yaygındır. Yurdumuzda çim alanlarında görülen hastalıklar konusunda fazla bir çalışma yapılmamıştır.
Hastalıklar: Yaprak Leke Hastalıkları: İngiliz çiminde ve çayır salkım otunda çok yaygındır. Nemli ve serin dönemlerde görülür. Hastalığın görüldüğü yerlerde, dengeli gübreleme .biçimin yüksekten yapılması önerilir.
Çökerten Hastalığı: Sıcaklığın 20 o C üzerinde olduğu geç ilkbahar ve yaz ekinlerinde önemli bir sorundur. Özellikle fide döneminde kök boğazında zararlar oluşturarak bitkiyi öldürür, ekimden önce toprak fumigasyonu yapılması gerekir.
Pas Hastalığı: Pas görülen alanlarda biçimin derinden yapılması sulamaya ara verilmesi gerekmektedir.
Külleme Hastalığı: Yapraklarda beyaz-gri renkli lekeler oluşur. Hastalık görülen alanlarda biçimin derinden yapılması sulamaya ara verilmesi gerekmektedir.
Çim Hastalıklarını Önleme Yöntemleri:
Çim hastalıklarının yayılmasından sonra ilaçla mücadele zor .ekonomik değildir. Bu nedenle .değişik kültürel yöntemlerle hastalığın gelişmesini ve yayılmasını önlemek daha uygundur.
Ekim öncesinde temiz tohum toprak veya harçla sterilize edilmesi, vejetatif parça, alet ekipman kullanılması topraktan geçen hastalıklara karşı etkilidir. Çim ekiminin ilkbaharda gecikmemesi gerekir. Sulama zamanı, hastalıkların yayılmasını etkileyen faktörlerden biridir. Bu nedenle sulamanın akşam geç saatlerde veya gece yapılmaması gerekir. Aşırı sulama ve kötü drenaj nedeni ile oluşan su göllenmeleri de çim bitkilerinde kök boğazı hastalıklarına neden olur. Biçim bitkilerin yaralanmasına neden olduğu için hastalıkların yayılmasını teşvik eder. Sık ve derin biçimler bitkileri zayıflatır. Toprak verimliliği,gerek hastalıklara dayanımı gerekse hastalıktan sonra yenilenme ve iyileşme süresini etkiler. Bu nedenle dengeli gübreleme yapılması gerekir.
————————————————————————————————————————————————-
KUMLAMA
Kumlama esas olarak iyi kalitede toprak, kum ve organik madde karışımının çim örtüsü üzerine serilmesi işlemidir. Bu amaçla kaliteli kumlu toprak+organik madde karışımları kullanılabilir.
Kumlama mutlak gerekli bir işlem değildir. Çoğu çim alanlarda kumlama işlemi yapılmadan normal gelişme sağlanabilir. Yaşlı sülüklerin kesilmesi ve yüzeyin temizlenmesinden sonra kumlama yapılması halinde kökler daha iyi gelişir. Genç bir çim örtüsü oluşur.
SİLİNDİRLEME(BASTIRMA)
Çim alanlarda silindir geçme işlemi oldukça sık yapılan bir uygulamadır. Özellikle kış aylarında donların fazla olduğu yerlerde erken ilkbaharda silindirlerine yapılarak kabaran toprak yerine oturtulur.
HAVALANDIRMA
Çim bitkileri kolay havalanabilen topraklardan hoşlanır. Kök sülük ve köksaplar iyi gelişir. Kumlu topraklarda doğal havalanma çok iyidir. Tınlı, kumlu topraklarda havalanma biraz daha yavaş olmakla birlikte, bitki normal gelişimini sürdürür.
